Τι είναι η αυτογνωσία και πώς μπορούμε να την αποκτήσουμε; (ερώτηση μαθητή)
Κρισναμούρτι: Καταλαβαίνετε ποια είναι η νοοτροπία που οδηγεί σε αυτή την ερώτηση; Δεν το λέω από έλλειψη σεβασμού προς το πρόσωπο εκείνου που κάνει την ερώτηση, αλλά ας ερευνήσουμε τη νοοτροπία που καθορίζει την ερώτησή του:
Πώς μπορώ να την αποκτήσω; Πόσο κάνει να την αγοράσω; Τι είμαι υποχρεωμένος να κάνω; Τι θυσίες πρέπει να κάνω; Πόσο πειθαρχημένος πρέπει να είμαι ή ποια πρακτική διαλογισμού πρέπει να εφαρμόσω για να την αποκτήσω;
Είναι μηχανικός, μέτριος ο νους που λέει: Θα κάνω αυτό για να αποκτήσω εκείνο. Όλοι οι δήθεν θρησκευόμενοι σκέφτονται μ΄ αυτό τον τρόπο, μηχανικά, αλλά δεν μπορείς να γνωρίσεις τον εαυτό σου έτσι. Δεν είναι κάτι που μπορείς να το καταφέρεις με κάποιου είδους προσπάθειες ή πρακτικές.
Τον εαυτό σου τον γνωρίζεις παρακολουθώντας τον στις σχέσεις σου με τους άλλους, με τους φίλους σου, με τους συναδέλφους σου, με τους καθηγητές σου και με όλους τους ανθρώπους γύρω σου. Τον γνωρίζεις όταν παρατηρείς τους άλλους, τις χειρονομίες τους, πώς ντύνονται, τον τρόπο που μιλάνε, την περιφρόνηση ή την κολακεία που δείχνουν προς το πρόσωπό σου και τη δική σου αντίδραση σ΄ αυτές.
Τον εαυτό σου τον γνωρίζεις όταν παρατηρείς τα πάντα μέσα σου και γύρω σου και βλέπεις σ΄ αυτά τον εαυτό σου σαν να τον κοιτάζεις στον καθρέφτη. Όταν κοιτάζεσαι στον καθρέφτη, βλέπεις τον εαυτό σου όπως πραγματικά είναι, σωστά; Μπορεί να εύχεσαι να είχε διαφορετικό σχήμα το κεφάλι σου – ίσως λίγο πιο πολλά μαλλιά – και το πρόσωπό σου να ήταν λιγότερο άσχημο, αλλά η πραγματικότητα είναι εκεί κι αντανακλάται καθαρά μπροστά σου στον καθρέφτη, και δεν μπορείς να την παραβλέψεις και να πεις: «Τι ωραίος που είμαι!» Τώρα, αν μπορείς να κοιτάζεσαι στον καθρέφτη των σχέσεων, ακριβώς όπως κοιτάζεσαι σ΄ έναν κοινό καθρέφτη, τότε δεν παύεις να γνωρίζεις τον εαυτό σου. Είναι σαν να βουτάς σ΄ έναν ωκεανό που δεν έχει ούτε βυθό ούτε ακτή.
Οι περισσότεροι από εμάς θέλουμε να επιτύχουμε κάποιο στόχο, θέλουμε να μπορέσουμε να πούμε «γνώρισα τον εαυτό μου και είμαι ευτυχισμένος», αλλά δεν είναι καθόλου έτσι τα πράγματα. Αν μπορείς να κοιτάς τον εαυτό σου χωρίς να καταδικάζεις ό,τι βλέπεις, χωρίς να τον επαινείς, χωρίς να τον συγκρίνεις με κάποιον άλλο, χωρίς να εύχεσαι να είχες πιο όμορφο πρόσωπο ή να ήσουν πιο ενάρετος, πιο έξυπνος ή πιο καλός, αν μπορείς να παρατηρείς εκείνο που είσαι και να προχωράς στη ζωή σου με αυτό, τότε θα ανακαλύψεις ότι μπορείς να φτάσεις πάρα πολύ μακριά.
Τότε δεν υπάρχει τέλος σε αυτό το ταξίδι, και εδώ βρίσκονται το μυστήριο και η ομορφιά του.
~J. Krishnamurti
«Η αίσθηση της Ευτυχίας» – Εκδόσεις Καστανιώτη.
